zaterdag

9 oktober 1957

De satelliet is aan het dalen. Hij bevindt zich nu op 25.000 km. (Ik snap het ook niet. Eerst zat hij op 9 kilometer). Hij is gemaakt van aluminium-legeringen en heeft vier antennes. Alle meetapparatuur aan boord werkt op batterijen (later wil men rechtstreeks gebruik maken van zonnestralen), en de meetresultaten kunnen door de fre-quentie van de verzonden tonen te wijzigen als radioberichten naar de aarde gezonden.
Er wordt al gespeculeerd over bemande vluchten en de Russen zou-den van plan zijn een lanceerplatform in de ruimte te bouwen, om van daaruit raketten het heelal in te kunnen sturen. Men denkt overi-gens dat het gewicht van de satelliet een factor tien minder is dan men tot nog heeft gedacht. Dus ruim 8 kilo. Een raket die 80 kilo om-hoog kan brengen zou namelijk 80 ton moeten wegen en dat levert onoverkomelijke constructieproblemen op. De satelliet heeft ook een naam: Spoetnik ('reisgezel').

vrijdag

6 oktober 1957

Er is niets in onze tijd waar geen koude oorlogslucht aan zit. Het feit dat de Russen een kunstmaan hebben kunnen lanceren wijst erop dat ze met atoombommen op een raket gemonteerd de Verenigde Staten kunnen bereiken. De Amerikanen hebben een achterstand: zij kunnen pas volgend jaar een satelliet de ruimte insturen.
De Russen willen op korte termijn nieuwe en grotere satellieten de ruimte in sturen: deze zullen zijn voorzien van camera's en meet-instrumenten en moeten dus ook weer veilig kunnen landen (om de foto's en meetresultaten in handen te krijgen).
De satelliet die nu rondvliegt zal ooit, maar wanneer weet men niet, weer naar beneden komen. Hoe lang het ding in een baan om de aar-de zal kunnen blijven is afhankelijk van de luchtweerstand op de 9 kilometer hoogte waar hij zich nu bevindt. Uit het feit dat de snel-heid van de satelliet niet verandert leidt men af dat er weinig weer-stand op die hoogte is. Daaruit volgt niet alleen dat de satelliet nog wel een tijdje rond zal blijven cirkelen, maar ook dat vluchten naar de maan tot de mogelijkheden behoren!
In Polen is het nog onrustig.

donderdag

5 oktober 1957

We hebben er een maan bij. Een kunstmaan! De Russen hebben met een raket een soort voetbal in de ruimte gebracht die rondjes draait om de aarde en daarbij signalen uitzendt. Je kunt je nauwelijks voor-stellen wat voor krachten komen kijken bij zo'n prestatie. De zoge-naamde satelliet werd met een raket omhoog gebracht die een snel-heid moest bereiken van acht kilometer per seconde! Buiten de damp-kring, op 900 kilometer hoogte, werden raket en satelliet gescheiden en nu vliegt het ding in iets meer dan anderhalf uur een rondje om de aarde. Dat betekent dat hij een snelheid heeft van ongeveer 29.000 kilometer per uur.
De kunstmaan bevat twee zenders: de ene kun je horen over de radio horen piepen op zeven en een halve meter, de andere op vijftien me-ter. Bij zonsopgang en zonsondergang is de satelliet (58 cm in door-snede; 83,6 kilo) met een verrekijker zien als een klein, snel bewe-gend stipje.

In Polen zijn weer demonstraties: Gomulka heeft zijn beloftes niet waar kunnen maken. Dat was te verwachten, want ze lopen daar aan de leiband van Rusland. De politie en zogenaamde arbeidersmilities traden met harde hand tegen de betogers op. De geheime politie blies natuurlijk ook zijn partijtje mee.

woensdag

26 september 1957

Eisenhowers draconische maatregelen hebben effect. Er stonden niet alleen soldaten rond de school in Little Rock, zo'n 350 man, maar ook binnen waren ze aanwezig. Ze begeleidden de zwarte leerlingen van het ene lokaal naar het andere, en brachten ze uiteindelijk ook weer naar buiten. Daar werden zo onder bescherming weer met auto's naar huis gebracht. Aanvankelijk stonden er nauwelijks mensen bij de school, ze werden gemaand door te lopen, maar later kwam het tot incidenten, waarbij een blanke werd gestoken met een bajonet en een andere werd geslagen met de kolf van een geweer. Van de 2000 blanke leerlingen waren 750 bij wijze van protest afwezig.
Hier in Winschoten heerst een ander soort koorts: de griep. Het virus is al de hele wereld over geweest en moest dus uiteindelijk ook hier wel komen. Op enkele scholen is maar 50 % van de leerlingen aanwe-zig. De rest ligt ziek in bed. Van de lessen kwam toch al niet veel terecht omdat ook veel onderwijzers en leraren ziek zijn. De scholen op het Omsnijdingskanaal en de Hoogklei zijn gesloten, net als het internaat van de B.L.O. Gelukkig heeft de griepepidemie een rustig verloop en herstellen de meeste mensen voorspoedig.

dinsdag

25 september 1957

In Little Rock zijn 500 man luchtlandingstroepen aangekomen. Daar-naast zijn de 10.000 man van de Nationale Garde van Arkansas inge-deeld bij het Amerikaanse leger. President Eisenhower zei dat de V.S. zich niet kon veroorloven er van beschuldigd te worden een loopje te nemen met de beginselen die vastgelegd zijn in het handvest van de Verenigde Naties. Dat zou alleen de vijand in de kaart spelen.
In Little Rock zijn weer gevechten geweest, maar de leerlingen heb-ben nog niet geprobeerd weer naar school te gaan.
De gouverneur van Arkansas noemde de maatregelen van de presi-dent het begin van een koude oorlog. De gouverneur van Georgia was van mening dat Eisenhower de grondwet had verscheurd. De senator van South Carolina heeft Arkansas opgeroepen Eisenhower met ge-weld te bestrijden. Blijkbaar willen ze nog niet in hun nederlaag geloven. In Oklahoma gaat de rassenintegratie op de scholen zonder problemen: op driekwart van de scholen worden nu alle leerlingen toegelaten.

maandag

24 september 1957

Het is behoorlijk uit de hand gelopen in Little Rock. Acht neger-leerlingen waren de school via een zijingang binnengekomen, maar werden daar mishandeld door blanke medeleerlingen. Zij zijn onder politiebegeleiding weer naar huis gebracht. Een tweede groep zwarte leerlingen had geprobeerd bij wijze van afleidingsmanoeuvre via de hoofdingang naar binnen te gaan, maar zij werden tegen gehouden door zo'n tweehonderd mannen en vrouwen.
Toen bleek dat een groep gekleurde leerlingen toch in de school was, kwam een deel van de blanke leerlingen weer naar buiten. Blanke be-togers hebben geprobeerd het gebouw te bestormen, maar werden tegen gehouden door de politie. Op het schoolplein ontstonden ver-scheidene vechtpartijen.
In reactie op deze gebeurtenissen heeft president Eisenhower een proclamatie ondertekend die de inzet van federale troepen buiten de gouverneur om mogelijk maakt.
In Nederland hebben de ziekenfondsen en de tandartsen hun conflict opgelost. De fondsen hebben zich er blijkbaar bij neergelegd dat de tandartsen kleine zelfstandigen blijven.
Restitutie van kosten die verzekerden in de achterliggende periode hebben gemaakt is overigens niet mogelijk. Ook teruggave van pre-mies wordt niet overwogen, omdat men verwacht dat het daarmee gemoeide bedrag gebruikt zal worden om achterstallig onderhoud te betalen. Bovendien zou terugbetaling tot administratieve rompslomp leiden, en dus geld kosten, en worden de premies volgend jaar toch hoger. Zo lust ik er ook nog wel eentje.

zondag

23 september 1957

De troepen rond de school in Little Rock zijn weg. De gouverneur is verboden nog langer maatregelen te nemen die het kinderen belet de school te bezoeken. De burgemeester van de plaats zal politie inzet-ten om de negerleerlingen te beschermen.

zaterdag

9 september 1957

Niet alleen in Arkansas verzet men zich tegen de integratie van negers, in talloze andere staten van de V.S. is dat ook het geval. President Eisenhower heeft gedreigd met de inzet van federale troepen als de gouverneurs van deze staten zich blijven verzetten tegen het toelaten van negerkinderen op scholen. Het zijn natuurlijk niet alleen de autoriteiten die zich tegen integratie verzetten, ook ouders en leerlingen zijn actief bezig negerleerlingen buiten de school te houden; hetzij via oudercommissies, hetzij via fysiek geweld.

vrijdag

5 september 1957

In Amerika wordt nu eindelijk serieus werk gemaakt van de gelijkheid der mensen. Een federale rechter heeft bepaald dat het Lyceum in Little Rock (Arkansas) opengesteld moet worden voor alle rassen.
De gouverneur was het daar niet mee eens en liet de school herme-tisch van de buitenwereld afsluiten door 200 man van de Nationale Garde (dat zijn de troepen die een staat van de V.S. zelf tot zijn be-schikking heeft). De negen negerleerlingen die de directie van de school had moeten en willen toelaten, werden teruggestuurd. De gouverneur beriep zich daarbij op zijn plicht de openbare orde te handhaven. Dat lijkt wat overdreven omdat in dezelfde staat in het plaatsje Van Buren 23 negerkinderen zonder problemen naar een andere, voor hen nieuwe school konden gaan.

donderdag

5 augustus 1957

De Beersterweg is geopend. Hogere instellingen dan de gemeente hadden besloten dat deze weg van groter belang was dan de weg door Bovenburen. En dat maakt blijkbaar veel uit, want hoe lang is het nou helemaal geleden dat de gemeenteraad daar over vergaderde?
Iedereen noemt het een prachtige weg, en dat is het ook. Ik ben er zelf ook even over heen gereden, wel niet met een luxe wagen, zoals de burgemeester, maar toch wel met de fiets.

woensdag

4 juli 1957

De kolder in Rusland gaat door. Stalin of geen Stalin. Molotof, Malenkof en Kaganowitsj zijn uit het partijpresidium gezet. Zij zouden afwijkende opvattingen hebben geventileerd en er afwijkende menin-gen op na houden. Daarmee zijn weer drie van Stalins naaste mede-werkers uit machtsposities verwijderd. Kroetsjef trekt langzamer-hand alle macht naar zich toe. Hij komt in een gevaarlijke luxe positie. Dat krant vraagt zich af wat hij werkelijk wil. Doet dat er toe?

dinsdag

22 juni 1957

Nu het zo'n heerlijke zomer is, kan men in Oude en Nieuwe Pekela niet buiten de deur komen. Het stinkt er verschrikkelijk door het afval-water dat de strokartonfabrieken rechtstreeks in het Pekelderdiep lo-zen. Het water is bedekt met een dikke, vuile, bruinwitte laag schuim, die erger stinkt dan een verstopt riool.
De fabrikanten achtten zich niet verantwoordelijk voor de overlast. Zij beschouwen de bewoonbaarheid van de dorpen als een probleem van de gemeenten. Een standpunt dat vooral veel geld oplevert. Helaas, zoals de Winschoter Courant zegt, is het afvalwater en de daarbij behorende stank niet ongezond. Dan zou men namelijk wel verplicht zijn het probleem snel aan te pakken.

maandag

19 juni 1957

Het Opperste Gerechtshof van de V.S. heeft de veroordeling van vijf leiders van de communistische partij te niet gedaan. Ze waren in 1952 tot 5 jaar gevangenisstraf en 10.000 dollar boete veroordeeld. De verdedigers kregen gelijk met hun stelling dat de veroordeelden hadden gewerkt met democratische middelen. Jammer dat de vrij-spraak niet wat eerder plaats vond. Of zouden ze die vijf jaar nog niet hebben gezeten? De krant vermeldt het niet.

zondag

3 mei 1957

Winschoten blijft maar bouwen. Nu wil men een nieuwe HBS en een nieuw Gymnasium bouwen in het Hemelrijk. Ietsje verderop plant men aan dezelfde weg een nieuwe kweekschool. Verder is men het er eindelijk over eens dat er in het plan Bovenburen-west, dat is tussen de nieuwe Molenweg (het verlengde van St. Vitusholt) en de Oude-werfslaan, een nieuwbouwwijk zal verrijzen. Hoewel men schat dat de huren daar aan de hoge kant zullen zijn, acht men het toch nodig snel te bouwen omdat er een groot tekort aan woningen is. Na de zee-helden en bomen, ben ik benieuwd wie of wat er daar benoemd zullen worden.
Het goed met de industrialisering van Winschoten: er vestigen zich weer vier bedrijven op het industrieterrein bij de Rensel. En tenslotte wordt het Marktplein verbeterd. De eeuwenoude kinderkopjes zullen worden bedekt met een laagje asfalt. Dat maakt het een stuk aange-namer om er over te fietsen. Nu wordt je milt daar nog verklutst met je lever.
Nieuw Leven krijgt een renteloze lening van de gemeente voor de aanschaf van nieuwe muziekinstrumenten.
Senator McCarthy is overleden; aan een acute leveraandoening. Hij werd 47 jaar. Zijn commissie tegen on-Amerikaanse activiteiten is nog steeds actief. De toneelschrijver Arthur Miller is gisteren vrijge-laten uit de gevangenis na betaling van een borgsom van 3800 gulden. Hij zat daar omdat hij geweigerd had antwoord te geven op vragen van deze commissie. Hij wilde niet zeggen wie er aanwezig waren op een door hem in 1947 bezochte vergadering van commu-nistische schrijvers, noch wilde hij vertellen wie de voorzitter van die vergadering was geweest. Overigens gaat het gerucht dat mevr. Miller, Marilyn Monroe, zwanger is. 't Is meer dan een gerucht want het is bekend gemaakt door MGM-studio’s.

zaterdag

1 april 1957

De klucht rond onze gebitten gaat verder. Vanaf vandaag betalen de ziekenfondsen geen tandartskosten meer; zelfs een gedeeltelijke resti-tutie is niet meer mogelijk. (Zou een gedeeltelijke teruggave van de premie dan niet op zijn plaats zijn?) Zo wordt over de rug van de patiënten de strijd met de tandartsen uitgevochten.
De fondsen raden de mensen aan alleen nog als het dringend nood-zakelijk is naar de tandarts te gaan. Je vraagt je af waar ze zich mee bemoeien als ze toch niet betalen.
De tandartsen vinden dat de patiënten niet de kennis hebben om te weten of ingrijpen noodzakelijk is. In de praktijk betekent dit natuur-lijk dat je alleen met verschrikkelijk kiespijn naar de tandarts gaat. En dan is het voor reddend vullen vaak te laat. Bovendien is trekken goedkoper: f 1,- tegenover f 2,50 voor plomberen. Bij het zieken-fonds zullen ze wel denken dat voor een gewoon mens een kunstgebit goed genoeg is. Bovendien is het op de lange duur goedkoper en dat is blijkbaar het doel waarnaar iedereen moet streven

vrijdag

17 januari 1957

Terwijl in Hongarije een nieuw straf bewind heerst, maakt men zich in Winschoten zorgen over de voorzieningen in Dommerings schouw-burg. De toneel- en belichtingsoutillage zou niet meer van deze tijd zijn en interessante voorstellingen uit het westen uit Winschoten hou-den. De gewenste verbeteringen zijn echter te duur voor Dommering. Als hij zelf moet betalen zou dat wel eens het einde van zijn bedrijf kunnen betekenen. Omdat risico te mijden zou de overheid, in casu de gemeente, een handje moeten helpen.

donderdag

29 december 1956

Het wordt rustiger in Hongarije. Het was na het Russische ingrijpen ook een hopeloze zaak geworden. Aan dode helden heeft niemand iets.
Ondertussen hebben Japanse krijgsgevangenen die door de Russen vrijgelaten zijn om plaats te maken voor Hongaren, gemeld dat er in Siberië meer dan 1 miljoen mensen gevangen zitten. Zij moeten wer-ken in uranium-, goud-, chroom- en mangaanmijnen. Terwijl de tem-peraturen 's winters onder de vijftig graden onder nul zakken, krijgen ze niet veel anders te eten dan havermout. Tallozen sterven door ondervoeding. Primitieve accumulatie noemde Marx dat. En die Rus-sen zullen de Hongaren hun zaakjes zelf laten opknappen?

woensdag

18 december 1956

De Hongaren schijnen eindelijk gebroken te zijn. Ze gaan weer aan het werk, al is er bijna niets te doen: er is namelijk geen kolen om de machines te laten draaien. De geheime politie is natuurlijk actief in de weer en heeft leiders van de arbeidersraden gearresteerd. Aan de andere kant zijn Geroe en vader en zoon Vargas, die door de opstandelingen gedood zouden zijn, weer te voorschijn gekomen. Waar komen toch die berichten vandaan?

dinsdag

12 december 1956

Het lijkt wel of ze in Hongarije nog eens weer opnieuw beginnen. Er is sprake van een algehele staking. Er zou een veldslag woeden tussen Russische troepen en duizenden opstandigen in de buurt van Pecs, waar kolen- en uraniummijnen zijn. Waarschijnlijk laten de Russen het idee varen dat de Hongaarse regering het met een beetje steun zelf op zal lossen varen, en gaan ze massief ingrijpen. Op het bezit van wapens volgt nu onmiddellijk een doodvonnis en ook andere vergrijpen worden zwaar gestraft.

zaterdag

10 december 1956

Blijkbaar is een militaire bezetting niet genoeg om de Hongaren te breken. De demonstraties, de voortgaande activiteiten van de arbei-dersraden en de voortdurende stakingen hebben Kadar nu gedwon-gen officieel de staat van beleg af te kondigen, de arbeidersraden te verbieden en speciale krijgsraden (zonder mogelijkheid tot hoger beroep) in te stellen.

vrijdag

29 november 1956

Het dagelijkse leven gaat gewoon verder. Juist ook in Winschoten. De huizen aan de Meidoornlaan krijgen eindelijk waterleiding. De ge-meente heeft een gesprek gehad met de eigenaar van 19 woningen, dhr. A. Jager, die tot nu toe niet bereid was de helft van de aanlegkos-ten te betalen (de andere helft zou de gemeente voor haar rekening nemen).
De heer Kwant, eigenaar van het huis op St.Vitusholt eerste laan, wil ook aangesloten worden op het waterleidingnet. De gemeente heeft nu voorgesteld dat van de in totaal f 11.000,- aanlegkosten, f 6.320,- betaald zal worden door Jager en Kwant en f 4680,- door het water-leidingbedrijf. Het graven en dichten van de sleuven wordt betaald door Jager en Kwant. De gemeente verleent een krediet van f 6.680,- en schenkt de heren een bijdrage in de kosten van f 2.000,-.

donderdag

24 november 1956

Een voetnoot bij de Hongaarse opstand. Imre Nagy, die met een aantal andere opstandigen na de ambassade van Zuid-Slavië was gevlucht (in dat land is Tito aan de macht die een andere vorm van communisme voorstaat dan Stalin en Kroetsjef), heeft een vrijgeleide gekregen van de nieuwe Hongaarse (en naar men mag veronderstel-len: door de Russen gesteunde) regering, is onderweg naar zijn huis door de Russische veiligheidspolitie opgepakt en naar Roemenië gebracht. Radio Boedapest probeerde het nog met een leugen te bedekken, Nagy zou Roemenië als land van zijn voorkeur hebben opgegeven, maar lang hield die onzin niet stand. De regering van Kadar heeft gewoon geen fluit te zeggen in Hongarije en haar woord is geen cent waard.
Over het lot van Nagy hoef je je geen illusies te maken: die wordt vermoord na een zgn. proces. Of het nu 1936 is of 1956, de juridische illusie heeft de Russen nog steeds in hun greep. Blijkbaar hebben ze er behoefte aan hun barbaarse politiek van een formeel lintje te voor-zien. Klootzakken.
Er zouden nog steeds arbeidersraden actief zijn. In ieder geval wordt er nog gestaakt. De communisten denken dat de komst van de winter de mensen zal dwingen weer aan het werk te gaan, omdat ze anders geen geld hebben voor brandstof en voedsel. Duizenden Hongaren zijn naar het westen gevlucht, tot aan Winschoten aan toe. Nog meer zijn door de Russen gedeporteerd naar het oosten.

woensdag

4 november 1956

De communisten hebben hun kans om ooit nog eens als fatsoenlijke mensen door het leven te gaan verspeeld. Je kunt op het einde van de communistische partijen, hier, maar ook daar, wachten. Niemand, hoe arm ook, zal nog langer iets met dergelijke lieden te maken willen hebben. Ze weten het altijd beter, zijn ondemocratisch - willen ook niet democratisch zijn - en lopen over de belangen van het volk heen. In het stalinisme komt het probleem van de vertegenwoordigers en de vertegenwoordigden het pregnantst tot zijn uitdrukking: het volk moet zijn muil houden, want het is dom. Het communisme kan niet gedestaliniseerd worden, omdat het met het stalinisme samenvalt. Dat is de intrieste conclusie uit 10 dagen Hongaarse opstand.

dinsdag

3 november 1956

Terwijl de tanks posities innemen, de Hongaren hebben die van hen voor het parlementsgebouw geplaatst (stellig een meer symbolische dan militaire daad) en bij de bruggen over de Donau, wordt in de kranten de suggestie gewekt dat toch nog een uitweg aan de onder-handelingstafel mogelijk is.
Het komt mij echter voor dat de Russische militairen afstevenen op een gewelddadige oplossing: verkeersknooppunten en stations zijn bezet, grensovergangen gesloten. Men is niet van plan iemand te laten ontsnappen als het zover is. De rest is geleuter. Tijdrekken. Pa-pier.
Dat geldt ook voor de nieuwe maatregelen van de regering: het Russisch wordt op de scholen afgeschaft, er zullen nieuwe geschiede-nisboeken komen, kinderen kunnen weer godsdienstonderwijs krij-gen en het vak 'burgerlijke verdediging' komt te vervallen.
In Gyoer zijn ze eindelijk wakker geworden: men ziet in dat de rege-ring alles heeft gedaan om haar beloften na te komen. De nationale raad van West-Hongarije heeft opgeroepen tot beëindiging van de algemene staking om de situatie weer enigszins leefbaar te krijgen. De Russen moeten dan later maar vertrekken, is nu hun standpunt. Het is echter de vraag of de Russen ooit nog zullen vertrekken.

maandag

2 november 1956

De Russen zijn bezig Boedapest in te sluiten. Er worden extra pant-serdivisies uit Roemenië en Tsjecho-Slowakije aangevoerd en talloze tanks, vrachtwagens en kanonnen rijden op de wegen richting hoofd-stad. Het vliegveld is door de Russen bezet.
Nagy heeft geprotesteerd bij Moskou omdat de afspraak zou zijn gemaakt dat er geen offensieve troepenbewegingen zouden zijn. Ook zouden er geen nieuwe troepen worden aangevoerd. Daarnaast heeft hij de Russische ambassade gemeld dat Hongarije zich terug trekt uit het Warschaupact en dat hij de VN zal vragen om steun.
China heeft gemeld dat het de opstandelingen steunt. De Hongaarse communisten hebben inmiddels een nieuwe partij opgericht: de So-cialistische Arbeiderspartij. In het bestuur zitten onder andere Imre Nagy, George Lukács, Zoltan Szonta en Janos Kadar.
De opstandelingen in Gyoer blijven ondertussen Nagy aanvallen. Op die manier komt men er wel.

zondag

1 november 1956

Onduidelijkheid heerst in Hongarije. Er is sprake van een impasse. De krachten worden herordend, de vrede is bedrieglijk. De Hongaren willen uit het Warschaupact stappen en een neutrale positie gaan in-nemen in Europa. De Russische troepen lijken zich terug te trekken uit Boedapest, maar het kan ook, en dat lijkt me meer waarschijnlijk, dat ze aan het hergroeperen zijn. Waarom zouden de Russen een land dat in hun machtssfeer ligt laten gaan? Ze lopen blijkbaar met hun militaire acties geen risico's, behalve dan negatieve praatjes bij de Verenigde Naties. Nagy juicht: ik denk dat hij weet dat hij te vroeg is. Maar er is geen weg terug.

zaterdag

31 oktober 1956

Je weet niet of je de krant nog kunt geloven: leek gister het einde van de opstand zo goed als zeker, nu is er weer sprake van een wapen-stilstand waarbij aan vele eisen van de opstandelingen zal worden tegemoet gekomen.
Nagy heeft vrije verkiezingen beloofd en de vorming van een coalitie-regering. Er is een kernkabinet gevormd waarin plaats hebben: Tildy (president voordat de communisten de macht grepen), Kovacs (de vroegere secretaris-generaal van de partij van grondbezitters, Kar-dar (secretaris communistische partij), Losonczky (voormalig onder-staatssecretaris onder Nagy) en een niet nader genoemde sociaal-de-mocraat.
De Russische troepen zijn bezig zich terug te trekken uit Boedapest. De Hongaarse luchtmacht zou gedreigd hebben de Russen in de hoofdstad met vliegtuigen aan te vallen. De verliezen aan mensen-levens zijn gigantisch: 13000 Hongaren, 2500 Russen.
Nagy heeft overigens ontkend dat hij de Russen te hulp zou hebben geroepen. Niet hij, maar voormalig partijsecretaris Geroe en de vroe-gere premier Hegedues zouden dat hebben gedaan. Beiden zullen hiervoor ter verantwoording worden geroepen. Blijkbaar is Geroe dus niet geëxecuteerd.
Interessant is dat de nieuwe regering de plaatselijke, autonome raden volledig erkent. Hoe die moeten samenwerken met de centrale over-heid is natuurlijk nog een vraag.
Minister Tildy kondigde aan dat de verplichte levering van landbouw-producten aan Rusland zal vervallen en dat de rechtmatige eisen van de boeren onderzocht zullen worden. Hij sprak de hoop uit dat het volk van Rusland de vrijheid van de Hongaren zou erkennen. Tevens kondigde hij aan dat de dag waarop de opstand begon voortaan een nationale feestdag zal zijn. De doden van de revolutie zullen met militaire eer worden begraven.
Laten we niet te vroeg juichen: er gaan ook geruchten dat de Russen bezig zijn het platteland te veroveren. Ze zouden ook de spoorlijn tussen Bulgarije en Hongarije hebben bezet, zonder twijfel met de bedoeling via die verbinding nieuwe troepen aan te voeren.
Achteraf lijkt het erop dat de opstand niet spontaan was, maar het resultaat van zorgvuldige voorbereiding. Er waren veel wapens in omloop, en ook beschikten de opstandigen over trucks en motoren. De ervaring die nodig is om met een geweer om te gaan hadden de mensen opgedaan in de opleiding van de communistische partij. Zo komt boontje om zijn loontje.

vrijdag

30 oktober 1956

Je moet zelf niet cynisch worden, maar je moet wel begrijpen wat cynisme is. Dat valt niet mee. De rebelse geest heeft zijn tijd gehad. De koude oorlog dwingt een ieder onder het juk van NAVO en War-schaupact. De Russen laten het Hongaarse platteland zoveel mogelijk met rust, en concentreren zich op Boedapest. De veiligheidspolitie voert de strijd met de opstandelingen en hoopt dat de laatsten daar-bij al hun munitie verspelen en uiteindelijk zullen moeten opgeven. Dan kunnen de Russische troepen, die naar het schijnt rondom de stad liggen, binnentrekken en de stad bezetten. Dat moment komt er aan, want de opstand heeft zich moeten terugtrekken op een beperkt aantal wijken van de stad.

donderdag

29 oktober 1956

Nagy heeft een staakt-het-vuren afgekondigd. Hij zou met de Russi-sche bevelhebber hebben afgesproken dat deze zijn troepen onmid-dellijk uit Boedapest terug trekt. Verder wil de Hongaarse premier dat alle Russische soldaten uit Hongarije verdwijnen. Tenslotte wil hij de geheime staatspolitie ontbinden en vervangen door een regulier politiekorps.
Er is inmiddels ook een nieuwe regering: 15 vooraanstaande commu-nisten zijn vervangen door meer neutrale personen. Op 1 na allemaal wel lid van de communistische partij: op Landbouw is de leider van de boerenpartij gekomen.
Nagy zou met zijn maatregelen hebben toegegeven aan eisen van een tegenregering in Gyoer: deze had gedreigd met een aanval vanuit het westen van Hongarije op Boedapest als de Russen niet zouden wor-den weggestuurd. Wat Nagy met de andere eisen van de tegenrege-ring (binnen twee maanden vrije verkiezingen; de vrijheid om zelf politieke partijen op te richten; een democratie naar westelijk model; opzegging van het lidmaatschap van het Warschau-pact, op basis waarvan de Russen hebben kunnen ingrijpen) heeft gedaan is niet bekend.
In Boedapest zouden tot nu toe 7000 doden zijn gevallen; de opstan-delingen hebben ex-partij-secretaris Geroe gefusilleerd net als de vroegere minister van defensie Farkas en zijn zoon.
Het volgende verhaal uit de grensplaats Magyrovar maakt duidelijk waarom men zo hard met tegenstanders omgaat. In die plaats ging een betoging met de Hongaarse vlag naar de plaatselijke kazerne en eiste verwijdering van communistische symbolen. De dienstdoende officier kwam naar buiten en zijn gedrag suggereerde dat men aan de eisen tegemoet zou komen. Een demonstrante kuste hem. Toen de demonstranten dichterbij kwamen, verschenen er twintig veiligheids-agenten en nadat de officier een handgranaat in de menigte had ge-gooid schoten zij met scherp op de groep: 50 doden, 40 mensen overleden later en bijna 200 gewonden. De volgende dag kwam de bevolking bewapend in opstand en werden de officier en 1 van zijn mensen opgehangen.
In Oost-Duitsland wordt gedemonstreerd tegen Ulbricht, in Polen is niet alleen minister van defensie Rokossovsky ontslagen, maar ook talloze hoge partijfunctionarissen zijn uit hun functies ontheven om-dat ze zich verzetten tegen de pogingen tot democratisering. In de vakbonden zijn zuiveringen doorgevoerd.
In Winschoten zijn er plannen om in de Langestraat eenrichtings-verkeer in te voeren. Niet overbodig met het groeiende autoverkeer en de middeleeuwse breedte van die straat.
Zo gebeurt er overal wat.