dinsdag

31 december 1959

Terwijl hier in de bioscopen films draaien als 'Madeleine. Tel.nr. 136211', meent de staatssecretaris van onderwijs, kunsten en weten-schappen de VARA te moeten verbieden een voorlichtingsfilm van de NVSH (Nederlandse Vereniging voor Sexuele Hervorming) te vertonen. Dit terwijl de titel van de film nog wel zo fraai 'Kringloop' was. Erg opwindend kan het dus niet wezen.
De argumentatie? De film komt via de televisie in de huiskamer en zal door kinderen van alle leeftijden en beiderlei kunne (!) bekeken kun-nen worden. Bovendien bestaat de mogelijkheid dat groepen de film zien die als enige gemeenschappelijke kenmerk hebben dat ze in hetzelfde café zitten.
Ook wanneer de omroepgidsen een waarschuwing plaatsen bij de vermelding van de film, kan de staatssecretaris geen toestemming geven omdat een dergelijke waarschuwing een ongezonde belangstel-ling zouden kunnen opwekken. Gelukkig weten de mensen ook zonder voorlichtingsfilms wel raad met hun sexuele organen, maar blijkbaar is dat nou juist wat we niet mogen weten.

maandag

24 december 1959

Je blijft lachen met de vermakelijkheidsbelasting. Het ministerie van binnenlandse zaken heeft Gedeputeerde Staten van Groningen laten weten dat het niet akkoord gaat met de verlaging van deze heffing voor de bioscopen in Winschoten. Dit omdat de gemeente in een slechte financiële positie verkeert.
De gemeenteraad kan ook in dit stadium nog vasthouden aan haar pogingen de plaatselijke bioscopen enigszins financieel tegemoet te komen, maar B&W zijn overstag gegaan (net als de vorige keer overi-gens). Op de raadsvergadering van vanavond bleek de PvdA weer de partij met de zwakste rug. Terwijl hij klaagde over de geringe be-voegdheden van de raad, ging de woordvoerder (en daarmee de frac-tie) accoord met het voorstel van B&W. De verlaging werd daarna met alleen de stemmen van VVD en CPN tegen, ongedaan gemaakt.

zondag

3 december 1959

Wat ik nooit heb begrepen is dat er in West-Europa nog twee dicta-turen zijn. Dat de Amerikanen liever met de fascisten van Franco in Spanje en van Salazar in Portugal samenwerken dan in de clinch te gaan met een communistisch bewind dat in beide landen na vrije verkiezingen wel eens aan de macht zou kunnen komen, kan ik me voorstellen. Maar dat Europa niets doet om deze regionale en historische schandvlek te verwijderen vind ik verbazingwekkend.
Hoe erg het is hoor je nu uit de mond van een gevluchte Portugese generaal. Er is in Portugal, net als in Rusland, maar één partij, die van Salazar. De verkiezingen zijn een farce en hebben geen andere bedoe-ling dat de NATO-partners zand in de ogen te strooien. De eigenlijke macht in Portugal is de politie: zij kan willekeurig personen arreste-ren en zonder vorm van proces zo lang vasthouden als men nodig acht. De post wordt gecensureerd en telefoongesprekken worden afgeluisterd. De armoede in het land is schrijnend: alleen aan voe-dingsmiddelen is de gemiddelde arbeider al 75 % van zijn inkomen kwijt. Met dergelijke landen moeten wij de vrijheid verdedigen.

zaterdag

9 november 1959

Ik kan me nauwelijks voorstellen dat er een land ter wereld is waar over zoveel zaken officieel overleg wordt gevoerd over van alles en nog wat als Nederland. De manier waarop hier werkgevers en vakbon-den samenwerken is eigenlijk ongelooflijk. Klassenstrijd vindt hier plaats aan de onderhandelingstafel, met een kopje koffie en een plakje koek. Het breiwerkje ontbreekt er nog aan. Dan gaat het in Amerika wel anders, niet noodzakelijkerwijs beter.
Daar wordt in de staalindustrie al 116 dagen gestaakt. Een half miljoen (!) arbeiders heeft het werk neergelegd in de strijd voor een fatsoenlijke C.A.O. De industriëlen zijn naar de rechter gestapt, hun verlies is inmiddels opgelopen tot 5 miljard, en hebben nu in hoogste instantie gelijk gekregen. Het Opperste Gerechtshof heeft de Taft-Hartleywet van toepassing verklaard. Deze wet bepaalt dat een sta-king gedurende 80 dagen verboden kan worden als deze de nationale veiligheid in gevaar brengt. Een lid van de democratische fractie in de senaat heeft verklaard dat deze wet ingetrokken zou moeten worden omdat ze de arbeiders belemmert in hun strijd tegen de willekeur van de werkgevers die nu met een beroep op het algemeen belang de staking proberen te breken, maar die in tijden van normale productie dat algemeen belang aan hun laars lappen.

vrijdag

2 november 1959

De uitvinding van de grammofoonplaat had het instrument bijna om zeep geholpen: de accordeon. Gelukkig had de firma Hohner in Duits-land een goed idee om de omzet op peil te houden: het accordeon-orkest. In de jaren dertig stelde deze fabriek uit de beste accor-deonisten in Duitsland een orkest samen dat reclameconcerten gaf. Als gevolg daarvan werden in talloze Duitse steden dergelijke orkesten opgezet.
Ook in Nederland kwam dat fenomeen tot leven. Hier in Winschoten op initiatief van Joop van der Laan, de vroegere accordeonist van Harry Dietrich. Hij geeft les en is dirigent van het door hem in 1955 opgerichte Con Brio. Het orkest bestaat voor een groot deel uit kinderen. Afgelopen zaterdag was de uitvoering in de grote zaal van Hotel Smid in de Langestraat. Het was te merken dat de heer Van der Laan zijn vak met gevoel en tact weet uit te oefenen, want er werd met veel plezier gespeeld. De gezelligheid die hij om zich heen verspreid weet hij goed over te brengen op de zaal, en het publiek vermaakte zich vervolgens even goed als de orkestleden. Na tijd was er dansen met 'The Gronita Rhytmers'. Misschien ga ik nog een nieuw instrument leren.

donderdag

29 oktober 1959

Op de beste bureaucratische wijze heeft de PvdA Winschoten een punt gezet achter een zaak waarin de directeur gemeentewerken van van alles en nog wat beschuldigd werd: inzetten van gemeenteperso-neel voor privé-doeleinden, vriendjespolitiek. Zeg maar: de normale alledaagse corruptie.
Er is onderzoek gedaan en er zijn rapporten geschreven en nu dan eindelijk de finale discussie in de gemeenteraad zou moeten worden gevoerd, komt de fractie van de PvdA met een motie waarmee de discussie omzeild kan worden. Blijkbaar is de heer Kok, de directeur gemeentewerken, lid van de PvdA, anders kan ik het niet verklaren. De motie stelt vast dat de gemeenteraad voldoende informatie heeft gekregen, dat het in de directeur gewekte wantrouwen niet gegrond is gebleken en dat de zaak hiermee afgehandeld is. De PvdA verbond aan de motie het voorstel de discussie als afgesloten te beschouwen. M.a.w. : zou de motie aangenomen worden, dan was verdere discus-sie niet meer mogelijk.
De CPN wilde nog praten over deze gang van zaken, maar de burge-meester (natuurlijk nog steeds Romein) beweerde dat hij zich aan het reglement van orde moest houden en eerst de motie in stemming moest brengen. De motie en het voorstel van orde werden aanvaard, Haagsma en Striezenau van de CPN hadden toen al uit protest de zaal verlaten, en daarmee was de zaak van tafel. Schaamteloos voerde men aan dat deze procedure de belangen van de gemeente het minst schaadde. Wat is er toch met eerlijkheid gebeurd?

woensdag

1 oktober 1959

De staat heeft goedkeuring verleend aan het plan het Winschoterdiep voor zover dat nog door het centrum loopt te dempen. Vanaf Stra-tings steenfabriek tot voorbij de Molenweg zal Winschoten worden bevrijd van een water dat toch alleen maar door Jan en alleman gebruikt werd om overtollige huisraad in te mieteren.
Het bericht bracht de gemeenteraad in een goed humeur. Daar hadden Scala en Dommering mooi mazzel mee, zeker gezien de bezwaren die de Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen tegen de verlaging van de vermakelijkheidsbelasting naar voren hadden gebracht. De gemeenteraad hield de rug recht, en nu kan de provincie alleen nog maar terecht bij De Kroon, die een bindend oordeel moet vellen. Het is eigenlijk ook raar dat de provincie zich kan bemoeien met de begroting van een gemeente. Maar ja, ze moeten daar toch iets te doen hebben.

dinsdag

29 september 1959

Voor het eerst van mijn leven heb ik in een krant een kleurenadver-tentie gezien. In de Winschoter van vandaag had de balpennen-fabriek BIC een kapitaal uitgetrokken om reclame te maken voor haar zes nieuwe modellen:
1. De BIC M 4 - met zichtbaar inkniveau, met vervangstift, voor ge-woon of fijn schrift: 75 cent
2. De SUPER-BIC - luxe uitvoering, met goudkleur dop, automatisch drukmechanisme, soepel schrift, vervangstiften voor gewoon of fijn schrift: 3,80
3. De BIC-CRISTAL - de ideale monoblocbalpen voor kantoor en thuis, met zichtbaar inktniveau voor de prijs van een vulling: 45 cent
4. De BIC EFFEN - de vervangbare vulling heeft zichtbaar inktniveau en wordt geleverd voor gewoon of fijn schrift: 1,50
5. De BIC POPULAIR - de beroemde monobloc balpen met drukme-chanisme, zichtbaar inktniveau en schokbreker voor soepelschrift: 65 cent
De paginagrote advertentie wil natuurlijk attent maken op de moge-lijkheid verschillende kleuren balpennen te gebruiken. Dus je kunt ze kopen in blauw, zwart, groen, rood en misschien ook wel pimpel-paars. Althans dat neem ik aan, want het gaat om een prijsvraag waarbij een van de vragen is hoeveel kleuren inkt er voor de pennen te verkrijgen zijn. Je moet dus eerst naar de winkel om dat uit te zoeken.
N.B. Een monobloc balpen is een pen uit een stuk.

maandag

28 augustus 1959

Je houdt het niet voor mogelijk, maar in Sellingen heeft men een drijfjacht georganiseerd op een wilde zwijnenzeug met elf biggen. De Winschoter Courant schrijft daar een juichend stukje over, wat, als je bedenkt dat deze diersoort hier nauwelijks nog voorkomt, zo moge-lijk nog onbegrijpelijker is. Hoor wat de krant schrijft:
"Reeds enkele keren hebben wij melding gemaakt van de jacht op wil-de zwijnen in de omgeving te Sellingen, waar een zeug met elf biggen was gesignaleerd. - Zelf hadden wij het genoegen bij een der jachtpar-tijen aanwezig te zijn, helaas had men toen geen succes. Gistermor-gen deelde de landbouwer J. Arkema aan de Zevenmeersveenweg te Jipsingboertange mede, dat hij tijdens het melken de zeug met de biggen had gezien. Zij waren bij hem door het weiland gegaan en vervolgens door de Beetsterwijk gezwommen. De jagers (...) werden gealarmeerd. Omstreeks tien uur begon de drijfjacht, waaraan werd deelgenomen door vrijwel alle jagers uit Sellingen en omgeving. In totaal waren er twaalf geweren en een groot aantal drijvers."
Na een langdurige drijfjacht waren zes biggen en de zeug omgebracht.
"In triomf ging het daarna naar hotel Homan, waar nog lang werd nagepraat. De oudere jagers wisten zich natuurlijk nog te herinneren dat vroeger veel meer wilde zwijnen tijdens een klopjacht werden geschoten of was dat jagerslatijn ....?"
Leven we soms nog in de Middeleeuwen?

zondag

27 augustus 1959

De krapte op de arbeidsmarkt heeft inmiddels geleid tot loonsverho-ging en arbeidstijdverkorting. In de metaal wordt met ingang van 1 augustus j.l. 5 % meer betaald. Per 1 april 1960 wordt de werkweek met 1 uur ingekort, per 1 januari 1961 nog eens met drie uur. Zo zie je maar, als je macht hebt kun je wat bereiken. De regering is niet blij met deze ontwikkeling, maar ja, ze hebben het loonbeleid nu eenmaal vrijgelaten. Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten.
Iets geheel anders, maar ook interessant, is het verzoek van de Winschoter bioscoopexploitanten aan de gemeente om de gemeen-telijke vermakelijkheidsbelasting voor bioscopen te verlagen van 25/125 naar 20/120. (Ik heb geen idee wat dat betekent, maar dat doet er ook eigenlijk niet toe). Bovendien wil men voor culturele films helemaal vrijgesteld worden van deze belasting.
De bioscopen voeren als reden aan dat in omliggende gemeenten minder belasting betaald hoeft worden. De gemeenteraad was in meerderheid van mening dat de situatie inderdaad onbillijk is. Aan de andere kant kan de gemeente het geld, het gaat om f 8000, niet missen.
Uiteindelijk werd besloten dat de verlaging doorgang zou vinden, omdat men het voortbestaan van de beide bioscopen (Dommering en Scala) niet in gevaar wenste te brengen. Bovendien wilde de gemeen-teraad het niet op haar geweten hebben dat het peil der films nog verder zou dalen. Het zedelijk besef der gemeenteraadsleden ging echter niet zover dat men culturele films vrijstelde van vermakelijk-heidsbelasting. Een vermakelijke conclusie.

zaterdag

20 augustus 1959

In een aantal plaatsen is de domheid aan de macht. Het leger is daar één van. Hoe erg het kan zijn kun je nauwelijks voorstellen, maar het volgende voorval is illustratief.
Een jongeman die zijn dienstplicht erop had zitten en in uniform naar huis terugkeerde werd in de tram door een hem onbekende man in burger gesommeerd zijn baret op te zetten. De man beweerde dat hij officier was. De jongen vroeg hem om een legitimatiebewijs, maar de persoon in kwestie wenste zich niet te legitimeren. Bij de halte van zijn keuze aangekomen stapte de jongeman uit en de officier volgde hem. Op straat herhaalde zich de discussie en nadat omstanders zich er mee bemoeid hadden - zij kozen natuurlijk de kant van de ex-soldaat - legitimeerde de man zich als een luitenant van het leger. De jongen zette zijn baret op, maar de officier was nu beledigd en maakte rapport van het gebeuren. Tien dagen later moest de ex-soldaat bij zijn ex-commandant in Steenwijkerwold komen en werd gestraft met veertien dagen eenzame opsluiting. Dat betekent twee weken in de cel zonder veters en bretels, geen sigaretten en geen andere boeken dan het dienstreglement en de bijbel. Commentaar lijkt me overbodig.

vrijdag

17 juli 1959

Het kabinet De Quay haalt snel binnen. De huurverhoging gaat in per 1 april 1960, de melkprijsverhoging in twee etappes (1 januari en 1 april), de aanpassing van de CAO’s ook per 1 april. Dat laatste om te compenseren voor de huurverhoging; voor de melk komt er een verhoging van de kinderbijslag. Andere mensen moeten de meerprijs van de melk zelf maar betalen. Wel grappig eigenlijk.

donderdag

15 juli 1959

De nieuwe regering wil de huur per 1 januari met 20% verhogen en de subsidie op melk afschaffen. Dat laatste zal leiden tot een prijsverho-ging van 4 cent per liter. Dat begint al goed.
Gelukkig heeft niet alleen de gehele (!) vakbeweging zijn afkeuring uitgesproken, maar ook in de Kamer is men het niet met deze plannen eens. Men wil in ieder geval dat er compenserende maatregelen in werking zijn voordat de beide plannen worden uitgevoerd.
Verder denkt de regering ook reclame op televisie toe te gaan staan, waarmee de weg wordt geopend voor commerciële televisie. Niet iets om over naar huis te schrijven. De advertenties in de krant kun je nog overslaan, maar als je tv kijkt en er komt reclame, kun je alleen maar de tv uitzetten of weglopen. In beide gevallen weet je niet wanneer de reclame afgelopen is.

woensdag

20 juni 1959

In deze tijd van woningtekort gaat de Winschoter industrie ook een steentje bijdragen aan de oplossing van dit probleem. De volgende bedrijven gaan voor hun personeel in totaal 69 woningen bouwen: de Heidemij, de beide Dröge's, de Coöperatie, Optilon, de melkfabriek OZMI, Smit en De Wolf, Dommering, Reiderland, Rawi, drukkerij Van der Veen, NoordNed en Veenstra. Een sympathiek gebaar.

dinsdag

19 juni 1959

Het federaal gerechtshof van Little Rock ( zo 'little' zal het dan wel niet zijn) heeft bepaald dat de wet op basis waarvan de gouverneur de openbare middelbare scholen in deze plaats heeft gesloten in strijd is met de grondwet. Ook de wet waarbij de fondsen voor de openbare scholen werden toegekend aan particuliere scholen is ongeldig verklaard. Beide wetten waren door het parlement van Arkansas aangenomen. Men verwacht dat er nog een hoger beroep volgt.